Trong một bài phát biểu tại Economic Club of Canada, Bộ trưởng Ngoại giao Melanie Joly đã cảnh báo rằng thời kỳ ổn định toàn cầu hiện tại, được xây dựng từ tàn tích của Chiến tranh thế giới thứ hai, đang “rạn nứt.” Đối với Canada, rủi ro là rất cao.
Bài phát biểu củabà Joly đến vào thời điểm Canada đang chứng kiến các xung đột lớn diễn ra trên sân khấu toàn cầu cũng như mối quan hệ xấu đi với 2 quốc gia lớn. Xung đột giữa Israel và Hamas ở Gaza đã gây lo ngại về một xung đột lớn hơn tại Trung Đông, trong khi Nga tiếp tục chiến tranh với Ukraine.
Ngoài ra, quan hệ của Canada với Ấn Độ và Trung Quốc, hai quốc gia lớn trên sân thế giới, cũng đã đạt đến điểm thấp nhất. Các mâu thuẫn ngoại giao với Ấn Độ đã gia tăng sau khi Thủ tướng Justin Trudeau vào tháng 9 công khai nói rằng Canada có “bằng chứng đáng tin cậy” cho rằng các đặc vụ của chính phủ Ấn Độ có thể đã tham gia vào việc ám sát Hardeep Singh Nijjar, một nhà lãnh đạo trong cộng đồng người theo đạo Sikh. Các quan chức Ấn Độ đã phủ nhận những cáo buộc này.
Ngoài ra, quan hệ với Trung Quốc cũng đã kém đi khi “hai Michaels” bị giam giữ vào năm 2018 sau khi Cảnh sát Liên bang Canada bắt giữ Tổng Giám đốc tài chính của Huawei, Meng Wanzhou, theo yêu cầu dẫn độ sang Hoa Kỳ. Cả hai đã được phóng thích vào năm 2021 sau khi Hoa Kỳ rút lại yêu cầu đối với bà Meng. Tình hình trở nên căng thẳng hơn vào cuối năm ngoái khi giới báo chí Canada bắt đầu đưa tin về những cáo buộc về can thiệp nước ngoài của Trung Quốc trong cuộc bầu cử và xã hội Canada.
Bài phát biểu của bà Joly đã nêu ra 2 nguyên tắc chính trong cách tiếp cận chính sách đối ngoại của Canada: bảo vệ chủ quyền để bảo đảm khả năng phục hồi trước các mối đe dọa toàn cầu; và sử dụng chính sách ngoại giao thực dụng để hợp tác với các quốc gia có quan điểm khác nhau và ngăn chặn xung đột quốc tế. Canada cũng có kế hoạch đầu tư vào an ninh và phát triển kinh tế ở Bắc Cực, chống lại sự can thiệp của nước ngoài và mở rộng sự hiện diện ngoại giao ở nhiều khu vực khác nhau.
Về việc bảo vệ chủ quyền của Canada, bài phát biểu của bà Joly nhấn mạnh về đối tác với Hoa Kỳ và đầu tư vào NORAD, cũng như tăng cường sự hiện diện quân sự của Canada trong NATO ở Đông Âu và mở rộng quan hệ đối tác với các quốc gia như Nhật Bản và Hàn Quốc ở Thái Bình Dương.
Về phần Bắc, Canada sẽ tập trung vào việc thực thi chủ quyền trên lãnh địa và nước biển Bắc của mình, bao gồm việc bảo vệ Tuyến đường biển Northwest Passage, là cửa ngõ vào vùng Bắc Cực.
Về ngoại giao thiết thực, bà Joly đã nhấn mạnh cần thiết phải tương tác với các nước không liên kết “ngoại trừ một số trường hợp.”
Bà nói: “Với an ninh thế giới đang đặt ra, an ninh của chúng ta đang đặt ra, chúng ta không thể chỉ dựa vào bạn bè cũ. Chúng tôi sẽ nâng cao sự tương tác mở rộng và chúng tôi cần phải mở rộng tay ra đối với các đối tác mới trong một liên minh rộng lớn của các quốc gia trên khắp thế giới.”
Bà cũng nhấn mạnh sự mở rộng của phạm vi ngoại giao của Canada, với các đại sứ quán mới ở Đông Âu, Rwanda và Fiji.
Thế giới hiện đang trải qua quá trình tái cân bằng địa chính trị và Canada đặt mục tiêu giải quyết thách thức này bằng cách củng cố hệ thống quốc tế và làm cho nó trở nên toàn diện hơn. Canada cam kết sẽ giải quyết bối cảnh an ninh toàn cầu đang phát triển và bảo đảm các nhà ngoại giao của đất nước được trang bị để giải quyết những thách thức này.
