Chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đã tạo nên nhiều lo lắng và thách thức cho Canada, quốc gia có quan hệ kinh tế và chính trị chặt chẽ với Mỹ. Với hơn một nghìn tỷ đô la giao thương và có chung biên giới đất liền dài nhất thế giới, cả hai nước có mối quan hệ mật thiết.
Ngay sau khi kết quả bầu cử được công bố, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã gửi lời chúc mừng tới Trump và bày tỏ hy vọng sẽ hợp tác tốt trong tương lai.
Tuy nhiên, quan hệ giữa hai người lãnh đạo trước đây không ít lần gặp khó khăn, thậm chí Trump từng công khai chỉ trích Trudeau là “người cánh tả cực đoan” và “hai mặt.”
Thách thức thương mại và kinh tế
Canada hiện đang xuất khẩu 75% hàng hoá và dịch vụ của mình sang Mỹ, và lời hứa của Trump về mức thuế 10% trên tất cả hàng hóa nhập khẩu có thể ảnh hưởng lớn tới kinh tế Canada.
Nhà kinh tế Trevor Tombe cho rằng nếu áp dụng mức thuế này, GDP của Canada có thể giảm 7 tỷ USD, chủ yếu từ việc giảm đầu tư kinh doanh và đẩy đồng đô la Canada xuống thấp hơn.
Tương lai của Hiệp định Thương mại Bắc Mỹ (USMCA hoặc CUSMA) cũng trở thành vấn đề nóng khi ba quốc gia sẽ quyết định có gia hạn hiệp định này vào năm 2026 hay không.
Ông John Dickerman từ Hội đồng Kinh doanh Canada cho rằng Canada nên tiếp tục nhấn mạnh lợi ích của USMCA để bảo vệ quyền lợi của mình.
Quốc phòng và đóng góp cho NATO
Canada đã bị xem là tụt hậu trong việc chi tiêu cho quốc phòng. Trump dự kiến sẽ gia tăng áp lực, yêu cầu Canada đạt mục tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng vào năm 2032, trong khi hiện tại Canada chỉ đạt 1,29%.
Kelly Craft, cựu Đại sứ Mỹ tại Canada, cho rằng “2% vào năm 2032 là không đủ.” Canada có thể phải sáng tạo hơn, dựa vào các nguồn khoáng sản phong phú phục vụ cho mục tiêu quốc phòng.
An ninh biên giới
Những tuyên bố về trục xuất hàng loạt của Trump có thể làm gia tăng số người tìm cách vượt biên sang Canada.
Giáo sư Terri Givens từ Đại học British Columbia cho biết mối đe dọa trục xuất có thể khuyến khích dòng người di cư tìm đến Canada qua các điểm không chính thức như Roxham Road, biên giới không chính thức giữa New York và Quebec.
Bà Chrystia Freeland, Phó Thủ tướng Canada, đã cam kết có kế hoạch đảm bảo an ninh biên giới chặt chẽ và sẽ phối hợp chặt chẽ với phía Mỹ.
Quan hệ chính trị
Chính phủ Canada đã chuẩn bị sẵn sàng cho mọi kịch bản với chiến lược kích hoạt lại một “Team Canada,” bao gồm đại sứ Canada tại Mỹ và các bộ trưởng để bảo vệ lợi ích của Canada.
Trudeau nhấn mạnh về tình hữu nghị lâu đời giữa hai nước, trong khi cựu Đại sứ Mỹ tại Canada cảnh báo về khả năng gia tăng di cư bất hợp pháp từ Mỹ sang Canada nếu Trump thực thi các biện pháp kiểm soát nhập cư nghiêm ngặt.
Tóm lại, chiến thắng của Trump có thể dẫn đến nhiều thách thức cho Canada, từ thương mại, quốc phòng đến an ninh biên giới. Chính phủ Canada cần linh hoạt và sáng tạo hơn trong ứng phó với những thay đổi này để bảo vệ lợi ích quốc gia.
