Có con phải khổ vì con, Có chồng phải gánh giang sơn nhà chồng.

Khi nhìn lại thưở xưa xã hội mình sống nó ra sao, tôi cũng nhận ra phụ nữ đã tiến xa đến mức nào. Ở mọi nơi trên thế giới, phụ nữ đã đạt đến vị thế tốt đẹp hơn trong xã hội so với cách đây một ngày, một năm hay thậm chí một thập kỷtrước. Thay đổi này là thành quả của bao công sức tranh đấu không ngừng nghỉ.

Câu thành ngữ tháng Ba của chúng tôi (thực tế ra là một bài ca dao) đã chứng minh cho nhận định này. Để hiểu được ý nghĩa, chúng ta cần khám phá bối cảnh lịch sử nguồn gốc của câu ca dao này. Trong quá khứ, phụ nữ ở Việt Nam và các nước châu Á nắm giữ những vai trò rất truyền thống trong xã hội do sự tiếp nhận rộng rãi các giá trị Khổng giáo. Theo lời dạy của Khổng Tử, chỗ của phụ nữ là phục tùng người đàn ông và các thành viên nam khác trong gia đình trong khi vẫn phải gánh vác các nghĩa vụ trong gia đình đó.

Tại Việt Nam, có một câu thành ngữ tóm tắt đầy đủ 4 phẩm hạnh của một người phụ nữ chuẩn mực – Công dung ngôn hạnh (chăm chỉ việc nhà, dáng dấp ưa nhìn, ăn nói dịu dàng dễ nghe và có đức hạnh tốt). Công là nói đến công việc và sự tận tụy của người đàn bà dành cho gia đình và phục vụ gia đình đó. Câu ca dao tháng này là bằng chứng cụ thể hơn nữa đối với chuẩn mực giới này, có ý nghĩa cho rằng phụ nữ phải chăm sóc con cái và gia đình. Một điều thú vị ở đây là câu ca dao lại bày tỏ niềm thương cảm và đồng cảm đối với phụ nữ qua cách dùng từ “khổ” và từ “gánh” (gánh vác, gánh chịu), cả hai đều mang ý nghĩa tiêu cực. Câu ca dao là lời cảm thán và ca ngợi đức hy sinh của người phụ nữ dành cho gia đình. Vai trò truyền thống này của người phụ nữ còn được nhân rộng trên toàn thế giới chỉ không chỉ riêng ở châu Á.

Ngày này, vẫn còn có câu thành ngữ “Đằng sau một người đàn ông thành đạt là một người phụ nữ”. Dù lời ngợi ca này không phải là không có hàm ý chê trách, nó cũng đồng thời công nhận vai trò của người phụ nữ trong thành công của người đàn ông. Câu thành ngữ này không hàm ý nói về công việc nội trợ hay chăm con như trong quá khứ, mà là vai trò can dự trực tiếp của người đàn bà. Barack và Michelle Obama, Pierre và Marie Curie, Johnny và June Carter Cash – những cặp đôi này đã nhận được sự mến mộ của công chúng nhờ mối quan hệ hài hòa trong gia đình mình. Trong mỗi ví dụ này, người vợ luôn đóng vai trò then chốt trong thành công của người chồng. Michelle là Đệ nhất Phu nhân có tài diễn thuyết và rất ăn ý với Obama xét về uy tín trước công chúng. Marie là người bạn đời hoàn hảo có trí tuệ không hề thua kém Pierre, còn June là nàng thơ âm nhạc kiêm tri kỷ đã gợi bao cảm hứng cho Johnny.

Người phụ nữ đã tiến rất xa trong cuộc chiến đòi quyền bình đẳng. Họ không còn đứng sau lưng người bạn đời của mình nữa, mà đứng ngang hàng như một đối tác đúng nghĩa.

Dù tiến bộ đạt được là rất tích cực, chúng ta vẫn còn một chặng đường dài nữa trên con đường đấu tranh cho bình đẳng giới.